This is default featured slide 1 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.
This is default featured slide 2 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.
This is default featured slide 3 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.
This is default featured slide 4 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.
This is default featured slide 5 title
Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.
លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បានបញ្ជាក់ថា និងប្ដឹងទាមទារសំណងពី BBC ក្នុងតម្លៃ"ចន្លោះពី ១ ពាន់លានដុល្លារ ទៅ ៥ ពាន់លានដុល្លារ (5 Billion USD)"
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ផ្អាកសកម្មភាពសន្តិភាពជាមួយកម្ពុជា បន្ទាប់ពីទាហានរងរបួសដោយគ្រាប់មីន
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក អានុតិន ឆាន់វីរ៉ាគុល បានប្រកាសផ្អាកកម្មវិធីសន្តិភាព និងសកម្មភាពជាមួយកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានកងទ័ពថៃពីរនាក់រងរបួសដោយគ្រាប់មីននៅខេត្ត Si Sa Ket។ ការផ្អាកនេះរួមទាំងការអនុវត្តអនុស្សារណៈសន្តិភាព (Kuala Lumpur Peace Accord) ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី 26 តុលា 2025 និងការផ្ទេរអ្នកទោសសង្គ្រាមដែលបានគ្រោងធ្វើ។
លោក អានុតិន បានបញ្ជាឲ្យ ក្រសួងការបរទេស និង ក្រសួងការពារជាតិ ដាក់ទៅកាន់ អង្គភាពសង្កេតការណ៍អាស៊ាន (ASEAN IOT) ដើម្បីតវ៉ាផ្លូវការទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះឧប្បត្តិហេតុគ្រាប់មីន។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក Siripong Angkasakulkiat បានសារថា នាយករដ្ឋមន្ត្រី “ខឹងយ៉ាងខ្លាំង” ចំពោះហេតុការណ៍នេះ ហើយបានដាក់បញ្ជាចំពោះក្រសួងទាំងពីរបន្តដំណើរការតវ៉ាទៅកាន់កម្ពុជាតាមវិធានការអាស៊ាន។
ព័ត៌មានលម្អិតអំពីហេតុការណ៍ខាងថៃ
ហេតុការណ៍នេះកើតឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី 10 វិច្ឆិកា 2025 នៅតំបន់អាងទឹក Huai Ta Maria ស្រុក Kantharalak ខេត្ត Si Sa Ket ជិតប្រាសាទ Khao Phra Wiharn។
ទាហានថៃម្នាក់រងរបួសធ្ងន់ និងបាត់សន្លាក់ជើងស្តាំ
ទាហានទីពីររងរបួសធ្ងន់ពីកំលាំងទ្រូងទ្រូងរបស់វាយប្រហារ
ទាហានទាំងពីរត្រូវបានបញ្ជូនទៅស្ថានបន្ទាន់ក្នុងខេត្ត Si Sa Ket ដើម្បីព្យាបាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
ក្រសួងការពារជាតិ និងកងទ័ពថៃ កំពុងធ្វើការស៊ើបអង្កេតលម្អិតលើគ្រាប់មីន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ។ លទ្ធផលបឋមបង្ហាញថា គ្រាប់មីននេះគួរតែជា “ថ្មី” និងស្ថិតក្នុងតំបន់ដែលទាហានថៃបានពិនិត្យច្រើនដងមុន។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីសំដែងថា នេះបង្ហាញថា កងទ័ពកម្ពុជាមិនបានគោរពការអនុវត្តសន្ធណាសន្តិភាពយ៉ាងពេញលេញ។
ការឆ្លើយតប និងវិធានការផ្លូវការ
1. ផ្អាកអនុវត្តសន្តិភាព
ផ្អាកសកម្មភាពសន្តិភាព និងអនុស្សារណៈសន្តិភាពដែលបានចុះហត្ថលេខា
2. ផ្អាកដោះលែងទាហានខ្មែរ
ក្រសួងការពារជាតិផ្អាកដំណើរការផ្ទេរទាហានខ្មែរ ១៨នាក់ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី 12 វិច្ឆិកា
3. ចេញតវ៉ាផ្លូវការ
ក្រសួងការបរទេស និងការពារជាតិបានស្នើឲ្យប្រើឆានែល ASEAN IOT ដើម្បីចេញតវ៉ាផ្លូវការ
នាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវការប្រើវិធានការទូត និងច្បាប់ ដើម្បីបដិសេធចំពោះការបំពានសន្តិភាព
លោក Siripong Angkasakulkiat អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលថៃនឹងមិនលះបង់ការស្ដារទំនាក់ទំនងសន្តិភាព ទេ។ គោលដៅសំខាន់គឺដោះស្រាយវិបត្តិនេះ និងធ្វើឲ្យស្ថានភាពព្រំដែនវិញទៅក្នុងស្ថានភាពធម្មតា និងមានសន្តិភាពឆាប់រហ័ស។ ក្រសួងការពារជាតិ និងកងទ័ពថៃនឹងបន្តស៊ើបអង្កេតហេតុការណ៍ និងផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមដល់សារព័ត៌មានពេលក្រោយ។
អត្ថបទ: 𝐍𝐀𝐊𝐖𝐈𝐍"
ប្រភពព័ត៌មាន៖ Nation Thailand, Reuters, AP News, The Guardian
ទ្វារ ព្រំដែនមិនមែនមានតែមួយទេ កម្ពុជាក៏មានអធិបតេយ្យភាពដូចគ្នា
..ក្រោយពេលលឺសេចក្តីប្រកាសពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក អានុទិន ចំពោះបញ្ហាច្រកព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ដែលថាត្រូវការយល់ព្រមពីប្រជាជនថៃជាមុនសិន មុននឹងបើកឡើងវិញ មានតែពាក្យតែមួយដែលយើងអាចនិយាយបានគឺ កម្ពុជាក៏មានប្រជាជន មានអធិបតេយ្យភាព និងមានកិត្តិយសជាតិដែរមិនចាញ់អ្នកណា។
ព្រំដែនមិនមែនជាទ្វារ”ជាកម្មសិទ្ធិប្រទេសតែមួយ“ដែលចង់បិទក៏បិទ ចង់បើកក៏បើក។ ប្រទេសស្មើកិត្តិយស ស្មើសិទ្ធិ។ ព្រំដែនគឺជាកន្លែងរស់រានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរ បើកសេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច ការប្រព្រឹត្តជីវភាព ប្រវត្តិសាស្ត្ររួម ហើយមិនមានប្រទេសណាត្រូវធ្វើថា “ខ្លួនគឺម្ចាស់ការសម្រេចតែមួយ” ទេ។ ប្រសិនបើមានការជជែកពិភាក្សា យើងរំពឹងឲ្យមានការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក និងការសហការជាសហគមន៍អាស៊ាន ដែលផ្អែកលើការគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់គ្នា មិនមែនលើពាក្យប្រើសំឡេងបានពិរោះដើម្បីបង្ហាញអំណាចនយោបាយក្នុងស្រុកឡើយ។
សូមចាំថា៖
កម្ពុជាមិនធ្លាប់បានអង្វរឲ្យបើកព្រំដែនពីអ្នកណាទេ។ ចំពោះយើងមានទិសដៅច្បាស់លាស់៖ សន្តិភាព សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងការរស់នៅរបស់ប្រជាជនរួមគ្នា។ ប្រសិនបើមានការបើកឡើងវិញ យើងធ្វើដោយគោរពផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនខ្មែរ មិនមែនសម្រាប់អ្នកយកប្រើបន្លំនូវអារម្មណ៍នយោបាយក្នុងស្រុករបស់អ្នកណាទេ។
ប្រទេសជិតខាងក៏ដូចជាមិត្តរួមក្នុងតំបន់ អាស៊ានគឺផ្អែកលើគោលការណ៍សន្តិភាព និងការគោរពទិសដៅជាតិរបស់គ្នា។ យើងមិនមែនជាយន្ដហោះតូចៗនៅក្រោមអាកាសដឹកនាំអ្នកណាទេឲ្យគេបើកបិទព្រំដែនតាមចិត្ត។ ប្រសិនបើថៃនិយាយថាសម្រេចតាមសន្តិភាព និងសាធារណៈគឺល្អ តែសូមចាំដែរថា កម្ពុជាក៏ត្រូវស្តាប់ប្រជាជនកំពុងរស់នៅតាមព្រំដែន និងអ្នកសហការអតីតកាលជាមួយថៃដែរ។
កម្ពុជាគោរពមិត្តភាព គោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិ បើកម្ពុជាបើកច្រកក៏ដោយគឺតាមគោលការណ៍ ផ្អែកលើសន្តិភាព ក្នុងអាស៊ានរួមមានគោលសន្ធិសញ្ញា មានតម្លៃ និងមានការគោរពចំពោះអធិបតេយ្យភាពជាតិរបស់គ្នា មិនមែនដោយការរង់ចាំអ្នកណាកំណត់ជំនួសអើពើយើងឡើយ។
ការឆ្លើយតបរបស់ខ្ញុំក្នុងនាមជាប្រជាជនកម្ពុជាម្នាក់មិនមែនបញ្ចេញជម្លោះទេ តែបង្ហាញថា
> យើងគោរពអ្នក តែអ្នកក៏ត្រូវគោរពយើងដែរ។
កម្ពុជាបានឆ្លង់កាត់ពីគ្រោះវិនាសប្រវត្តិសាស្ត្រមក ដល់ថ្ងៃនេះយើងបានកសាងប្រទេសដោយខ្លួនឯង។ សម្រាប់កម្ពុជានេះ គោលការណ៍តែមួយគត់៖
"យើងសហការបើអ្នកសហការគោរពយើង"។ កម្ពុជាក៏ជាប្រទេសឯករាជ្យ មានក្រមសីលធម៌បរទេស និងប្រជាជនដែលមានកិត្ត្យានុភាពក្នុងការសម្រេចចិត្តលើអតីតកាល បច្ចុប្បន្ន និងអនាគតរបស់ខ្លួនផងដែរ។
បើយើងសង្កេតពីទង្វើដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃទី32 នេះគឺចូលចិត្តប្រើសំឡេងផ្លុំឲប្រជាជនថៃគេងលក់ក្នុងសុបិន្ត។ តាំងពីឡើងកាន់តំណែងមកលោក អនុទីន ក៏ធ្លាប់បានប្រកាសថា «បើកភ្លើងខៀវឲ្យខាងទាហានសម្រេចលើកបញ្ហាព្រំដែន»។ សូម្បីតែការចង់លុប MOU ជាមួយកម្ពុជាក៏ប្រកាសថា «សម្រេចលើប្រជាជនថៃបោះឆ្នោតប្រជាមតិសិន»។ ហើយពេលនេះប្រកាសថា «ដរាបណាខ្ញុំនៅដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលគ្មានច្រកព្រំដែនណាមួយនឹងបើកឡើងវិញដោយពុំមានការយល់ព្រមពីប្រជាជនថៃទេ»។ ទាំងអស់នេះបានចង្អុលឲ្យឃើញថា ក្នុងការដឹកនាំជាតិ មិនមែនសំខាន់តែសមត្ថភាពនិយាយប្រកាសនានាឲ្យឆ្លើយតបក្នុងសង្គមទេ ហើយចាត់ទុកថាមានសមត្ថភាពក្នុងការអង្គុយដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលឲ្យរឹងមាំបានឡើយ។
អ្នកត្រូវចាំថា ការទាក់ទងរវាងជាតិ មិនមែនជាអារម្មណ៍យប់នេះនឹកអ្វី ថ្ងៃស្អែកនិយាយបែបនោះទេ។ បញ្ហាព្រំដែន គឺជាបទបញ្ញត្តិអន្តរជាតិ គោរពតាមច្បាប់ អនុសញ្ញា និងសន្ធិសញ្ញាដែលបានអនុម័តមិនតិចជាងមួយទសវត្សរ៍។ មនុស្សអាចនិយាយប្តូរអារម្មណ៍បាន តែផែនទីប្រវត្តិសាស្ត្រមិនអាចប្តូរតាមមាត់អ្នកណា។
កម្ពុជាមិនមែនប្រទេសដែលសុំចូលច្រកពីអ្នកណា ឬរង់ចាំការយល់ព្រមរបស់អ្នកដទៃដើម្បីរស់រានមានជីវិតទេ។ យើងឆ្លងកាត់សង្គ្រាម ឆ្លងកាត់អាណានិគម ក៏នៅតែឈរថ្លោះមកដល់ថ្ងៃនេះ។ ដូច្នេះការពិភាក្សាអំពីព្រំដែនគួរត្រូវធ្វើក្នុងស្មារតី គោរពទំនាក់ទំនងសាមគ្គីភាពអាស៊ាន បន្តជំនឿយុទ្ធសាស្ត្រដៃគូ និងថ្នាក់ភាពទំនាក់ទំនងយូរអង្វែង មិនមែនមិនសម្រាប់យកប្រើជាឧបករណ៍នយោបាយក្នុងស្រុកនោះទេ។
កម្ពុជាចង់បាន “សន្តិភាព” ជូនប្រជាពលរដ្ឋតាមព្រំដែនពេញលេញ តែសួរថៃត្រឡប់វិញ៖
តើចុះអ្នកវិញ?។ ប្រវត្តិសាស្ត្របង្ហាញច្បាស់ថា កម្ពុជា មានតែមុខងារពារ និងចង់ឲ្យមានសន្តិភាព ដើម្បីអភិវឌ្ឍខ្លួន។ មិនធ្លាប់បង្កហេតុ មិនធ្លាប់ទប់ស្កាត់ ឬរាំងខ្ទប់ឱកាសសេដ្ឋកិច្ចគ្នាទេ។
លើសពីនេះ ប្រជាជនតាមព្រំដែនទាំងពីររដ្ឋ កំពុងចាំមើលសន្តិភាពឱ្យបានពេញលេញ គ្រប់គ្នាចង់រកស៊ី មានឱកាសការងារ ចង់ឲ្យកូនចៅបានរៀនសូត្រ រស់នៅប្រកបដោយសន្តិភាពបរិបូរណ៍។ ប្រទេសដែលមានស្ថិរភាពគឺប្រទេសដែលមេដឹកនាំជាក្បាលម៉ាស៊ីនមានភាពច្បាស់លាស់ចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយល្អិតល្អន់ដូចកម្ពុជាអូនការដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃរបស់សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ មេដឹកនាំពិតនិយាយស្តីគិតពី កិត្តិយសជាតិ គ្មានថ្ងៃសាកល្បង។
> យើងជាមិត្តដ៏ស្មោះត្រង់ ប៉ុន្តែមិនមែនជាកូនប្រុសស្ងប់ស្ងាត់ឲ្យគេគប់ថ្មដោយមិនឆ្លើយតប។
លោក អនុទីន ចានវីរគុល នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសថៃ បានធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសម៉ាឡេសុី
...ទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ — យប់ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ លោក អនុទីន ចានវីរគុល នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសថៃ បានធ្វើដំណើរទៅដល់ប្រទេសម៉ាឡេសុី ដើម្បីចូលរួមក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងថៃ និងកម្ពុជា ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា នៅទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ។
ពិធីចុះហត្ថលេខានេះ ត្រូវបានរៀបចំក្រោមការចូលរួមជាអ្នកអញ្ជើញសាក្សីរបស់ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ និងជាអ្នកចុងក្រោយដែលបានឯកភាពផ្លាស់ប្តូរពេលវេលាពីរសៀលទៅព្រឹក តាមសំណើរបស់ភាគីថៃ ដើម្បីឱ្យលោកអនុទីនអាចវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសវិញភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីពិធី ដើម្បីបន្តរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យសោយទិវង្គតនៃព្រះមហាក្សត្រី ស៊ីរីគិត។
តាមព័ត៌មានពីសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ Reuters, Washington Post និង AP បានឲ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះ មានគោលបំណងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចប់ភាពតានតឹង និងការប្រយុទ្ធតាមព្រំដែនរវាងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជា ដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ ពិធីនេះក៏ជាផ្នែកមួយនៃសកម្មភាពសន្តិភាពមុនសម័យសន្និបាតអាស៊ាន (ASEAN Summit) ដែលនឹងប្រព្រឹត្តឡើងនៅខែក្រោយ។
កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះ រួមមានលក្ខខណ្ឌសំខាន់ៗ ៤ ចំណុច៖
1. ដកស្រង់អាវុធធ្ងន់ចេញពីតំបន់ព្រំដែន។
2. សហការដោះស្រាយបញ្ហាមីនុដ្ឋាននៅតំបន់សង្រ្គាមចាស់។
3. បង្កើតក្រុមសម្តែងសន្តិភាពសហរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យស្ថានភាព។
4. លើកកម្ពស់សហការទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មតាមព្រំដែន។
ប្រទេសម៉ាឡេសុី ដោយការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី អានវ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Anwar Ibrahim) បានដើរតួនាទីជាមជ្ឈមសភាដ៏សំខាន់ក្នុងការចរចារផ្សះផ្សា ដើម្បីឲ្យសន្តិភាពកើតមានឡើងវិញ។ ខណៈពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានចូលរួមគាំទ្រយ៉ាងសកម្មក្នុងការទ្រទ្រង់និងសម្របសម្រួលពិធីនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយនានាបានបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពថៃ–កម្ពុជានេះ ជាជំហានសំខាន់មួយក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយ និងសន្តិភាពនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ វាបង្ហាញថា ប្រទេសក្នុងតំបន់អាចដោះស្រាយវិវាទដោយសន្តិវិធី និងសហការរវាងជាតិតូច និងជាតិធំដោយគ្មានការប្រើអាវុធ។
ក្រោយពិធីចុះហត្ថលេខា លោកអនុទីននឹងធ្វើដំណើរវិលទៅប្រទេសថៃភ្លាមៗ ដើម្បីចូលរួមរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យនៃការយាងសោយទិវង្គតនៃព្រះមហាក្សត្រី ស៊ីរីគិត ដែលត្រូវបានរៀបចំក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានសង្ឃឹមថា នឹងបើកទ្វារសម្រាប់សម័យសន្តិភាពថ្មីមួយនៅតំបន់ព្រំដែនថៃ–កម្ពុជា និងបង្កើនទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ។
កិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការធិការខណ្ឌដែនសីមាព្រំដែនដីគោក កម្ពុជា-ថៃ (JBC) បញ្ចប់ដោយជោគជ័យ
ភាគីទាំងពីរ បានចុះហត្ថលេខាលើ កំណត់ហេតុរួមនៃកិច្ចប្រជុំ ដើម្បីបញ្ជាក់លទ្ធផល និងការយោគយល់លើដំណើរការសហប្រតិបត្តិការ។
កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី ២១ ដល់ថ្ងៃទី ២២ តុលា ២០២៥ នៅ Maneechan Resort ខេត្តចន្ទបុរី ប្រទេសថៃ ក្នុងបរិយាកាសមិត្តភាព និងការយោគយល់ល្អ។
🔹 កិច្ចការសំខាន់ៗដែលបានពិភាក្សា
ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ ភាគីទាំងពីរ បានពិភាក្សាអំពី៖
ការតាមដានលទ្ធផល និងការងារដែលបានសម្រេចពីកិច្ចប្រជុំ JBC មុនៗ។
ការរួមគ្នាសិក្សា បញ្ជាក់ និងសង្កេតខណ្ឌដែនដីគោកនៅតំបន់ដែលនៅមិនទាន់មានការសម្រេចច្បាស់លាស់។
ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប ដូចជា LiDAR និង Orthophoto Mapping ដើម្បីជួយបញ្ជាក់ទីតាំងព្រំដែនឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ការបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍតំបន់ព្រំដែនឲ្យក្លាយជាតំបន់នៃសន្តិភាព មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ។
🔹 បរិបទនៃកិច្ចប្រជុំ
កិច្ចប្រជុំ JBC ជាវេទិកាផ្លូវការ ដែលបង្កើតឡើងសម្រាប់ដោះស្រាយ និងកំណត់ខណ្ឌដែនដីគោករវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយផ្អែកលើឯកសារបុរាណ និងផែនទីដែលទទួលស្គាល់តាមច្បាប់អន្តរជាតិ។
តំបន់ខ្លះៗដែលមានការតវ៉ា ដូចជា តាមអាន់ធំ (Ta Moan Thom), តាមអាន់តូច (Ta Moan Toch), តាក្រាបី (Ta Krabei) និងតំបន់មុំបី (Mum Bei) មិនត្រូវបានដាក់ក្នុងវេទិកា JBC ទេ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យភាគីទាំងពីរផ្តោតលើការងារផ្នែកបច្ចេកទេសដែលអាចសម្រេចបានជាបន្តបន្ទាប់។
កិច្ចប្រជុំលើកនេះ ក៏ជាការបន្តលើកទី៦ នៃវេទិកា JBC ដែលចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ មកម្យ៉ាងវិញ មានគោលបំណងជំរុញដំណើរការកំណត់ខណ្ឌដែនឲ្យបានច្បាស់ និងថែរក្សាសន្តិភាពតាមបណ្ដោយព្រំដែនទាំងស្រុង។
🔹 សារៈសំខាន់នៃលទ្ធផល
ការចុះហត្ថលេខាលើកំណត់ហេតុរួមនៅចុងបញ្ចប់ បង្ហាញថា ភាគីទាំងពីរបានបន្តស្មារតីសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ទោះមានប្រធានបទពិបាកមួយចំនួនក៏ដោយ។
កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាជំហានសំខាន់មួយក្នុងការរក្សា និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសជិតខាង កម្ពុជានិងថៃ ហើយជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋតាមតំបន់ព្រំដែនទាំងពីរ។
សម្លេង «យន្តហោះ» និង «ខ្មោច» ក្លាយជាបញ្ហាក្តៅបន្ទាប់ពីសមាជិកព្រឹទ្ធសភាថាអាចធ្វើឱ្យថៃចាញ់ប្រៀបកម្ពុជា
ថ្ងៃទី ១៣ តុលា ២០២៥ — ព័ត៌មានក្តៅមួយកំពុងទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ទាំងពីរផ្នែកប្រជាពលរដ្ឋ និងស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស បន្ទាប់ពីលោក កន្ឋស វង្សភៃបុលវេច ឬដែលគេច្រើនហៅថា “កន ចមផ្លាំង” បានយករថយន្តបំពងសំឡេងទៅតាមតំបន់ព្រំដែនក្នុង ភូមិជោគជ័យ ហើយបានបើកសំឡេង យន្តហោះប្រយុទ្ធ F-16, សំឡេងហែលីកុបទ័រ, និងសូរសំឡេងដូច ខ្មោច ដោយមានគោលបំណង “បង្កើតសម្ពាធ” ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាផ្ទៃសងខាងអភ័យចេញពីតំបន់ជិតព្រំដែន។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានកើតឡើងនៅភូមិជោគជ័យ ដែលជាតំបន់ព្រំដែនខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
តាមរបាយការណ៍សារព័ត៌មានថៃ និងវីដេអូផ្សាយផ្ទាល់ក្នុងបណ្តាញសង្គម បង្ហាញថា រថយន្តបំពងសំឡេងបានបើកសំឡេងយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលយប់ រហូតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណជាច្រើននាក់មានការភ័យខ្លាច មិនអាចដេកលក់ និងបានជួបបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានចោទប្រកាន់ថា វាជាសកម្មភាពដែលបំពានលើសិទ្ធិមនុស្ស និងជាទង្វើបង្កការរើសអើងជាតិ។
ប្រតិកម្មពីសមាជិកព្រឹទ្ធសភាថៃ អង្គនា នីឡាភជិត បានចេញមុខរិះគន់ថា សកម្មភាពនេះអាចប៉ះពាល់ដល់រូបភាពប្រទេសថៃនៅលើវេទិកាអន្តរជាតិ ហើយអាចជាទង្វើបំពានលើ អនុសញ្ញាអន្តរជាតិប្រឆាំងនឹងការធ្វើទារុណកម្ម (CAT) ដែលថៃជាប្រទេសចូលរួម។
នាងបានបញ្ជាក់ថា ការបើកសំឡេងបែបនេះអាចត្រូវចាត់ទុកថាជា “ការធ្វើទារុណកម្មផ្លូវចិត្ត” (Psychological Torture) ហើយអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលថៃចាត់វិធានការតាមច្បាប់។
ការឆ្លើយតបពី “កន ចមផ្លាំង” ផ្ទុយទៅវិញ លោក កន ចមផ្លាំង បានឆ្លើយតបតាមមេឌៀថា អំពើរបស់គាត់គឺជាវិធីសាស្ត្រថ្មី ដែលមានគោលបំណង “បង្ហាញអំណាច” និង “ការពារសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋថៃ” នៅតាមតំបន់ព្រំដែន ដែលគាត់អះអាងថាមាន “ការរំលោភ” ពីជនបរទេស។
គាត់និយាយថា៖
“នរណាធ្វើមិននិយាយ តែអ្នកនិយាយមិនធ្វើ។ ខ្ញុំនឹងបន្តធ្វើបន្ថែមនៅខែក្រោយ។”
គាត់ក៏បានសួរវិញថា “តើអ្នកសិទ្ធិមនុស្សថៃពិតជាខ្វល់ខ្វាយពីប្រជាពលរដ្ឋថៃ ឬខ្វល់ពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាក៏ដោយ?”
រដ្ឋាភិបាលថៃជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃថៃ អនុធិន ចានវីរុទ្ធ បានឲ្យសារថា ការបង្ហោះសំឡេងនោះមិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងថៃនិងកម្ពុជាឡើយ ហើយមិននាំឲ្យថៃខាតបង់ឋានៈលើវេទិកាអន្តរជាតិ។
គាត់បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងតាមដានស្ថានការណ៍ ហើយនឹងធ្វើអោយប្រាកដថា មិនមានការរំលោភច្បាប់ក្នុងប្រទេស។
ប្រតិកម្មពីកម្ពុជាគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (Cambodia Human Rights Committee) បានចេញសារផ្លូវការ ទៅកាន់ ការិយាល័យអគ្គលេខាធិការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR) ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីសកម្មភាពនេះ។
សារនោះបានរាយការណ៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិ ព្រៃចាន់ និង ជោកជ័យ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រូវសូរសំឡេងបែបនេះរៀងរាល់យប់ បណ្តាលឲ្យមានការភ័យខ្លាច និងបាត់បង់សុវត្ថិភាពផ្លូវចិត្ត។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះកំពុងបង្កការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ទាំងពីរផ្នែកប្រជាពលរដ្ឋ និងស្ថាប័នអន្តរជាតិ។ កម្ពុជាអំពាវនាវឲ្យថៃអនុវត្តតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងចាប់ផ្តើមស៊ើបអង្កេត។ ខណៈដែលភាគីថៃខ្លះក៏ឈរលើទស្សនៈថា វាជាការបង្ហាញអំណាច និងការពារព្រំដែនប្រទេស។
ស្ថានការណ៍នៅតំបន់ព្រំដែនសារៈកែវ–បន្ទាយមានជ័យ នឹងត្រូវតាមដានយ៉ាងជិតស្និទ្ធ បន្ទាប់ពីសារព័ត៌មាននានាបានរាយការណ៍អំពីផលប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ត និងអំពើបំភ័យប្រជាពលរដ្ឋ។
ល្បិចបង្កប់និងទង្វើអមនុស្សធម៌របស់ថៃលើពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងតំបន់ព្រៃចាន់
…🛑ថៃបានប្រើសំឡេងបាសចាក់ជា សំឡេងឆ្កែលូសំឡេងខ្មោច សំឡេងផ្ទុះគ្រាប់ សំឡេងយន្តហោះចម្បាំង F16 មិនមែនជារឿងចេះតែនឹកឃើញចៃដន្យទេ។ ប៉ុន្តែវាជាការគិតគូរយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នដោយមេយោធាថៃដែលយល់ពី “យុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវចិត្ត” ហើយមានគោលបំណងច្បាស់ក្នុងផែនការបំបាក់ស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ល្បិចបែបនេះអាចត្រូវចាត់ទុកជា យុទ្ធសាស្ត្រចម្រុះ (Hybrid Psychological Operation) ដែលសមមាឌរវាងអំណាចយោធា និងអំណាចលើចិត្តមនុស្ស។ ការប្រើសូរ សំឡេង ឬវិធីបំភាន់ចិត្តសត្រូវ មិនមែនជារឿងថ្មីឡើយ។តាំងពីសម័យបុរាណមនុស្សបានប្រើបច្ចេកទេសបែបនេះដើម្បីឈ្នះសង្គ្រាមដោយមិនចាំបាច់ប្រយុទ្ធផ្ទាល់។
ឧទាហរណ៍:
សម័យចិនបុរាណ៖ អ្នកយុទ្ធសាស្ត្រ សួនជឺ (Sun Tzu) បាននិយាយថា “ការឈ្នះល្អបំផុត គឺការឈ្នះដោយមិនប្រយុទ្ធ”។ កងទ័ពចិននៅពេលនោះធ្លាប់ប្រើ សូរទំពូក និង សូរទា ដើម្បីបំភាន់សត្រូវឲ្យគិតថា មានកងទ័ពធំកំពុងរុញលុក។
នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិ យុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវចិត្តគេប្រើដើម្បីបំបាក់ចិត្តសត្រូវដែលកាន់អាវុធ។
ឧទាហរណ៍៖ កងទ័ពចិនបុរាណ ប្រើសូរទំពូក និងសូរទា ដើម្បីរំភើបចិត្តកងទ័ពខ្លួនឯង ឬបំភាន់សត្រូវក្នុងសមរភូមិ។ ប៉ុន្តែមិនដែលមានប្រវត្តិណាមួយបង្ហាញថា ប្រទេសណាមានការប្រើយុទ្ធសាស្ត្របែបនេះលើប្រជាជនស៊ីវិល កុមារ មនុស្សចាស់ជរា ជនពិការ ទារក ក្នុងតំបន់សន្តិភាពដូចបែបនេះទេ។ ជាពិសេស គឺផ្ទុយពីទ្រឹស្តីបុរាណ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។
- ខាងក្រោមនេះជាការលម្អិត៖
១. ល្បិចបង្កបរិយាកាសបំភ័យក្នុងចិត្ត
គោលបំណង៖ បង្កើតអារម្មណ៍ថា “អារម្មណ៍ស្រមៃខ្លាចពេលឮសំឡេងឆ្កែលូពេលយប់” ឬ “មានអារម្មណ៍ភ័យគិតថាមានការផ្ទុះអាវុធនៅពេលឮសំឡេងផ្ទុះខ្លាំងៗ។”។
ថៃបានប្រើសំឡេងឆ្កែលូយ៉ាងក្រលួចគួរឱ្យខ្លាចនៅពេលយប់នៅពេលខ្លះក៏សំឡេងយន្តហោះចម្បាំងអេស 16 ទម្លាក់គ្រាប់លាន់ខ្លាំងៗ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាមិនសុវត្ថិភាព។
លទ្ធផល៖ ប្រជាពលរដ្ឋខ្លាច ធ្លាក់ចិត្ត បោះបង់ការរស់នៅ ឬផ្លាស់ទីចេញពីតំបន់។
➡️ វាជាវិធីសាស្ត្របំបាក់សង្គមតាមចិត្តមនុស្ស ដោយមិនបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងសូម្បីតែមួយ។
២. ល្បិចសាកល្បងប្រតិកម្មយោធានិងការបញ្ជា
វាអាចជាវិធីសាកល្បងថាកម្លាំងខ្មែរនៅតំបន់នោះមានប្រតិកម្មយ៉ាងដូចម្តេច។
ដោយប្រើសំឡេងបំភ័យ អាចសង្កេតឃើញថា តើមេកងទ័ពខ្មែបញ្ជា់ឆ្លើយតប ឬផ្លាស់ទី ឬស្ងប់ស្ងាត់។
បើពលរដ្ឋឬយោធាខ្មែរបង្ហាញភាពចរាចរណ៍ក្នុងទីតាំង ឬប្រតិកម្ម អាចជួយថៃប្រមូលព័ត៌មានយោធា។
➡️ វាជាវិធី “ស្ទង់ចិត្តសត្រូវ” ដោយប្រើសំឡេងជាឧបករណ៍ស៊ើបអង្កេត។
៣. បង្ហាញអំណាចឬប៉ុនប៉ងបង្ហាញសមត្ថភាពខ្មែរទន់ខ្សោយក្រីក្រ
ការប្រើសំឡេងធំៗអាចជាវិធីបង្ហាញថា “យើងមានបច្ចេកវិទ្យា និងសមត្ថភាពលើសអ្នក”។
វាជាវិធីធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានអារម្មណ៍ថាជាប្រទេសតូច ទន់ខ្សោយ បាត់សង្ឃឹម។
➡️ នេះគឺបំបាក់ស្មារតីជាតិ និងបង្កអារម្មណ៍ថាខ្លួនស្ថិតក្រោមអំណាចអ្នកដទៃ។
៤. ផ្លាស់ប្តូរចំណាប់អារម្មណ៍
នៅពេលមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងប្រទេស (សេដ្ឋកិច្ច ឬនយោបាយ) ថៃអាចប្រើវិធីបង្ករឿងតាមព្រំដែន ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសខ្លួនបំភ្លេចបញ្ហាផ្ទៃក្នុង។
ការបង្កសំឡេង ឬបង្កសកម្មភាពតូចៗអាចធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋថៃមានអារម្មណ៍ថា “រដ្ឋកំពុងការពារជាតិ”។
➡️ វាជាល្បិចនយោបាយក្នុងស្រុក តែមកប្រើលើខ្មែរជាអត្ថប្រយោជន៍ជើងសារ។
៥. បំបាក់ការជឿជាក់របស់ប្រជាពលរដ្ឋលើរដ្ឋខ្មែរ
ដោយធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថា “រដ្ឋមិនអាចការពារពួកគេបាន” នោះវាជាវិធីបំបាក់សមត្ថភាពរដ្ឋតាមផ្លូវចិត្ត។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលភ័យខ្លាចនឹងចាប់ផ្តើមសង្ស័យលើសមត្ថភាពរដ្ឋ និងសន្តិសុខជាតិ។
➡️ វាជាវិធីសាស្ត្រដ៏ស្ងាត់ ប៉ុន្តែមានអន្តរាយខ្លាំងជាងគ្រាប់បែក។
🛡️ វិធីដោះស្រាយ និងការការពារសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ព្រំដែនព្រៃចាន់
១. ការធ្វើឲ្យបរិយាកាសនៅកន្លែង និងភូមិមានសុវត្ថិភាព
បង្កើតកន្លែងសុវត្ថិភាពក្នុងសហគមន៍សម្រាប់កុមារ និងមនុស្សពិការក្នុងពេលហេតុការណ៍កើតឡើង។
ប្រើឧបករណ៍សំឡេងប្រកាស ឬទូរស័ព្ទចល័តសម្រាប់ផ្ដល់ព័ត៌មានថា “នេះគឺសំឡេងបំភ័យ” ដើម្បីកាត់បន្ថយភ័យ នឹងឲ្យពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាកក់ក្តៅ។
២. ការរួមចំណែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការស៊ីវិល
រាយការណ៍ទៅកាន់កងការពារ ព្រំដែន ឬអង្គការសិទ្ធិមនុស្សពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឲ្យមានការតាមដាន និងការពារការប្រព្រឹត្តអំពើបែបនេះ។
ទាមទារការពិចារណាពីក្រសួងការពារជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិ ដើម្បីបង្ការប្រព្រឹត្តិការណ៍បែបនេះនៅពេលអនាគត។
៣. ការផ្សព្វផ្សាយ និងការអំពាវនាវអន្តរជាតិ
ប្រើបណ្ដាញសង្គម ឬប្រព័ន្ធព័ត៌មានក្នុងស្រុក ដើម្បីបង្ហាញពី ល្បិចបង្កប់ និងអាសន្នភាព ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានប្រឈមមុខ។
ធ្វើការអំពាវនាវទៅកាន់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការអន្តរជាតិ ដើម្បីចុះមកតាមដាន និងដោះស្រាយស្ថានភាព។
៤. ការចូលរួមជាសហគមន៍
ចូលរួមក្រុមប្រជាជនការពាក្នុងភូមិ ដើម្បីសហការការទប់ទល់ហេតុការណ៍ដែលបង្កដោយយោធាថៃនៅពេលយប់
បង្កើតក្រុមទំនាក់ទំនងបន្ទាន់ដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មាន និងជួយគ្នាក្នុងពេលសំឡេងបំភ័យនិងការបង្ករដែលយោធាថៃ។
"សារសំខាន់ទៅកាន់ពិភពលោក"
ប្រជាជនខ្មែរ និងអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិត្រូវបានអំពាវនាវឲ្យចាប់អារម្មណ៍ចំពោះទង្វើបែបនេះ។
ការបង្កសំឡេងបំភ័យលើប្រជាពលរដ្ឋ មិនអាចសម្រុកថាជាវិធីសាស្ត្រយុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវការបានឡើយ។ វាជា ទង្វើអមនុស្សធម៌ ដែលរំលោភសិទ្ធិ និងសន្តិភាពស៊ីវិល។
ប្រជាជនខ្មែរតែងតែរឹងមាំ និងចងចាំពីប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណ ដើម្បីបង្ហាញថា ភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងសន្តិភាពរបស់កម្ពុជាមិនមែនស្តើងខ្សោយទេ ប៉ុន្តែជាកម្លាំងនៃចិត្តស្នេហាជាតិនិងការពារទឹកដីដោយប្ដូរផ្ដាច់។
ហើយបានបង្ហាញឲ្យឃើញថាវាជាទង្វើអមនុស្សធម៌ និងផ្ទុយពីគោលការណ៍សន្តិភាពអាស៊ាន និងច្បាប់អន្តរជាតិ។
កងកម្លាំងថៃបន្តទន្ទ្រានចូលដីកម្ពុជានៅបន្ទាយមានជ័យ
ថ្ងៃទី ១០ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៥ — ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កងកម្លាំងចម្រុះរបស់ប្រទេសថៃ ត្រូវបានរាយការណ៍ថា កំពុងបន្តសកម្មភាពទន្ទ្រានចូលដែនដីកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់ នៅភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ តាមព័ត៌មានពីប្រភពមូលដ្ឋានបានឲ្យដឹងថា កងកម្លាំងថៃបានធ្វើចលនា និងសកម្មភាពជិតតំបន់ព្រំដែន ដែលបណ្តាលឲ្យមានការព្រួយបារម្ភចំពោះប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់។ កម្លាំងការពារព្រំដែនរបស់កម្ពុជាបានបន្តតាមដាន និងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព និងអធិការកិច្ចលើដែនដីជាតិ។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ព្រំដែនរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងជៀសវាងការធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានភាពតានតឹងបន្ថែម។ ដល់ពេលនេះ មន្ត្រីទាក់ទងរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានផ្តល់ប្រតិកម្មផ្លូវការទៅលើហេតុការណ៍នេះនៅឡើយទេ។


















